Ο Jean-Hubert Martin προσφέρει μια πρωτότυπη έκθεση με μια καινοτόμο ιδέα: αποσυμπιεστή την παραδοσιακή μας προσέγγιση στην τέχνη, ξεπερνώντας τα όρια των ειδών, των εποχών ή των πολιτισμών και μιλώντας σε φαντασία όλων.

Η έκθεση προσφέρει ένα ταξίδι μέσω της καθολικής τέχνης από μια σκοπιά τρέχουσα άποψη. Περισσότερα από εκατόν είκοσι έργα, όλες οι εποχές και όλες οι κουλτούρες συνδυάζονται, ομαδοποιούνται ανάλογα με τις τυπικές ή πνευματικές τους συγγένειες. Τα έργα που παρουσιάζονται, συχνά άτυπα, επιλέγονται για την έντονη οπτική τους επίδραση, αντιστοιχούν σε σύγχρονα ερωτήματα ή επιλογές, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αρχικό πλαίσιο.

Διατάσσονται σε συνεχή ακολουθία, όπως σε μια ταινία αφήγησης, όπου κάθε εργασία εξαρτάται από την προηγούμενη και ανακοινώνει την επόμενη. Σε μια διαδρομή που δίνει τη θέση της στην οπτική σκέψη, την παιδαγωγική των ευαίσθητων και τις εκπλήξεις της τέχνης, ο επισκέπτης περιπλανάται ανάμεσα στα έργα των Boucher, Giacometti, Rembrandt, Dürer, Man Ray ή ακόμα Annette Messager.

Οι καλλιτέχνες δημιουργούν αποσκευές οπτικών αναφορών που προέρχονται από την ιστορία της τέχνης. Η επιλογή τους είναι ελεύθερη και δεν ακολουθεί τη λογική και τις κατηγορίες γνώσης. Οι αναφορές τους μπορούν να είναι τυπικές και σημασιολογικές. Για την Ingres, τον Πικάσο και πολλούς άλλους, δεν είναι τόσο η αυθεντικότητα του έργου που μετράει ως μνήμη του, την εμμονή του και τις επιπτώσεις του. Πολλοί καλλιτέχνες συνθέτουν συλλογές, όπως ο André Breton και η συλλογή ετερογενών αντικειμένων που παίρνουν νόημα στο τοίχο του Studio. Το έργο στη συνέχεια αντλεί μέρος του νόηματός του από αυτό που το περιβάλλει. Άλλοι έδωσαν ζωή σε φανταστικά μουσεία. Ο Daniel Spoerri διοργάνωσε μια σειρά εκθέσεων με τίτλο "Sentimental Museums", η πρώτη έκδοση του οποίου παρουσιάστηκε στο Κέντρο Pompidou στο Παρίσι το 1977. Τα αντικείμενα συγκεντρώνονται για την ικανότητά τους να προκαλούν και να προτείνουν. Η επίδραση επηρεάζει την αισθητική. Το αντικείμενο γίνεται μια ζωντανή μνήμη για τη συλλογική φαντασία.

Το ζήτημα μιας νέας τάξης να βρεθεί, η οποία δεν είναι εκείνη της ιστορίας της τέχνης και της αναπόφευκτη
χρονολογία, αφορά όλο και περισσότερους συντηρητικούς. Το ρεύμα της ιστορίας της τέχνης που ενσωματώνεται από τον Warburg,

Οι Gombrich και Baltrusaïtis βρίσκουν σήμερα ανανεωμένο ενδιαφέρον και διεγείρουν μελέτες και εκθέσεις. Η διαπολιτισμική αντίληψη της τέχνης - η ευρεία προσέγγισή τους που δεν σταματά στη μαθαμένη τέχνη και τη χρήση συγκριτικισμού - χρησιμεύει, όπως και το παράδειγμα των καλλιτεχνών, ως βάση για την αντανάκλαση αυτού του έργου.

Hyacinthe Rigaud, Μελέτη των χεριών (λεπτομέρεια), 1715-1723, πετρέλαιο σε μουσαμά, 53,5 x 46 εκ., Μονπελιέ, Μουσείο Fabre
© Fabre Museum of Montpellier Méditerranée Métropole - φωτογραφία Frédéric Jaulmes

Αυτή η ανοικτή σύλληψη της συναρμολόγησης των έργων, σύμφωνα με κριτήρια που δεν είναι αποκλειστικά ιστορικά, βρίσκεται πολύ συχνά σε ιδιωτικές συλλογές χθες και σήμερα. Το μουσείο αντιτάχθηκε στη διαστημική του διαταγή, εκτός από μερικές περιπτώσεις όπου οι δωρητές ζήτησαν την πλήρη διαφύλαξη της παρουσίασής τους, όπως για παράδειγμα το Μουσείο Σονέ στο Λονδίνο, το Μουσείο Πιτ Ρίβερς στην Οξφόρδη, το Μουσείο Condé στο Chantilly ή το Μουσείο Gardner στη Βοστώνη. Αυτά τα μουσεία παρουσιάζουν ανανεωμένο ενδιαφέρον τόσο από το κοινό όσο και από τους ειδικούς. Όλοι είναι γοητευμένοι από τις εκπλήξεις που παρουσιάζει η παρουσίασή τους με βάση επίσημες ή πνευματικές συγγένειες.

Αυτή η έκθεση, που απελευθερώνεται από τη θεματική αρχή, απευθύνεται σε όλα τα είδη των θεμάτων που συνδέονται σύμφωνα με μια συνειρμική λογική. Είναι η διαμόρφωση και η έκφραση μιας οπτικής σκέψης που αποτελεί το θεμέλιο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Τα έργα παρουσιάζονται από αναγνωρισμένα κέντρα όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, το Κέντρο Pompidou, το Μουσείο του Λούβρου, το Εθνικό Μουσείο Ασιατικών Τεχνών - Guimet, το Μουσείο Quai Branly ή το Μουσείο Barbier-Mueller στη Γενεύη. Η συγκέντρωσή τους δεν αποσκοπεί να βυθίσει τον θεατή στην ιστορία αλλά μάλλον να του δώσει μια επισκόπηση των επιθυμιών, των φόβων ή των ελπίδων της ανθρωπότητας που αντηχούν το δικό του. Αν κάποιες ανακαλύψεις πρέπει να ευχαριστήσουν τους εμπιστευματοδόχους, η έκθεση στοχεύει να απευθύνει στο ευρύτερο κοινό, ιδιαίτερα εκείνους που δεν έχουν γνώση της ιστορίας της τέχνης, προκαλώντας σοκ, γέλιο και συγκίνηση.

Τα αρχαία ex-voto, τα σύγχρονα κομμάτια, οι δυτικές και ανατολικές ζωγραφιές συνδυάζονται σε ένα ευαίσθητο μπαλέτο σύμφωνα με ένα σύνολο οπτικών, αναλογικών ή σημασιολογικών αντιστοιχιών. Ένα διασκεδαστικό στιγμιότυπο παρακολούθησης για όλα τα ακροατήρια.

Πρακτικές πληροφορίες

• Επίτροπος: Jean-Hubert Martin, ιστορικός τέχνης
• σκηνογράφος: Αρχιτέκτονας Hugues Fontenas
• άνοιγμα: κάθε μέρα από τις 10 π.μ. έως τις 20 μ.μ., το απόγευμα την Τετάρτη έως τις 22 μ.μ.
• έκλεισε την Κυριακή 1 Μαΐου 2016
• Ευρωπαϊκή Νύχτα Μουσείων το Σάββατο 21 Μαΐου 2016: δωρεάν από τις 20 μ.μ. έως 1 μ.μ. (τελευταία μεσάνυχτα)
• τιμές: € 13, € 9 TR (16-25 ετών, άτομα που αναζητούν εργασία, μεγάλες οικογένειες). Ποσοστό φυλής (4 άτομα συμπεριλαμβανομένων 2 νέων ηλικίας 16-25 ετών): 35 €. Δωρεάν για παιδιά κάτω των 16 ετών, δικαιούχους του RSA και ελάχιστη ηλικία συνταξιοδότησης.
• πρόσβαση: γραμμή 1 του μετρό και 13 "Champs-Elysées-Clemenceau" ή γραμμή 9 "Franklin D. Roosevelt"
• πληροφορίες και κρατήσεις: www.grandpalais.fr