Stadsschilder en bevoorrechte getuige van de veranderingen van zijn tijd, Fernand Léger (1881-1955) is een van de beroemdste figuren in het avontuur van de moderniteit. Van de kubistische avant-garde tot het communistische engagement, de schilderkunst van Léger blijft geassocieerd met de visie van een mensheid getransfigureerd door de machine en massaproductie. Maar buiten deze krachtige beelden ontsnapt zijn werk, zowel veelvoudig als samenhangend, aan categorieën en bewegingen.. “Er is geen schoonheid, gecatalogiseerd, hiërarchisch. The Beautiful is overal, in de volgorde van een batterij potten op de witte muur van een keuken, maar ook in een museum » onderstreepte de kunstenaar in 1923 in De esthetiek van de machine, de geometrische orde en de waarheid. De formule van Fernand Léger resoneert als een hymne aan de vrijheid van de blik, waarbij elk academisme van smaak en elke hiërarchie tussen de schone kunsten en het dagelijks leven wordt afgewezen. De kunstenaar observeert de esthetische kracht van het moderne, hectische en kleurrijke leven en de buitengewone uitdaging die dit voor kunstenaars betekent. Zijn reis omarmend in zijn diversiteit, retrospectieve tentoonstelling Fernand Léger Schoonheid is overal werpt een nieuw licht op de manier waarop de kunstenaar de schilderkunst opnieuw uitvindt door te putten uit het spektakel van de wereld en zich open te stellen voor andere kunsten. Zonder ooit op te houden schilder te zijn, draagt ​​Fernand Léger bij tot uiteenlopende terreinen zoals het geïllustreerde boek, toneeldecor, muurschildering, experimentele cinema of fotomontage. Weinig moderne schilders hebben zo'n nauwe band met makers gesmeed, afkomstig uit de architectuur (Le Corbusier, Charlotte Perriand, Paul Nelson...), cinema (Abel Gance, Marcel L'Herbier, Sergueï Eisenstein...), dans (Jean Börlin) , muziek (Darius Milhaud, Arthur Honegger…) of poëzie (Blaise Cendrars, Vladimir Maïakovski…).

Vijf decennia creatie

De thematische reis, die vijf decennia aan creatie samenbrengt, weerspiegelt het levende beeld van de schilderkunst die wordt uitgevonden. Gevoed door de vitaliteit van zijn tijd, is het werk van Léger bedoeld om zijn lijst te verlaten, om zich te ontvouwen op het scherm, op het podium of op de muren van de stad. Naast de vernieuwing van vormen, is zijn transdisciplinaire benadering verbonden met zijn politiek engagement en zijn verlangen om kunst in het dagelijks leven te brengen. “Voor Fernand Léger is het object niet langer een verzameling inerte vormen, maar een aggregaat van levende cellen die de ruimte tot leven brengen. Het object is dus in wezen dynamisch, en zijn schijnbare onbeweeglijkheid, onder het raster van vorm, vormt integendeel een element van mobiliteit. Ook zal Léger klakkeloos losse motieven, mechanische elementen, bloem, menselijk lichaam, boom, sleutel, enz. andere taal dan die van de schilderkunst” schreef in zijn werk in 1950, getiteld Peinture Moderne, uitgegeven door Skira, de kunstcriticus en vroege verdediger van het kubisme Maurice Raynal. In de buurt van de tijd van de Gulden Snede in de jaren 1912-1913, zouden Raynal en Léger hun hele leven vrienden blijven. De criticus schreef de eerste monografie over de schilder, in opdracht van Léon Rosenberg in 1920. De tentoonstellingscatalogus brengt hulde aan hem met tal van foto's die getuigen van de leergierige sfeer in het Parijse atelier van Fernand Léger of de sportieve en feestelijke sfeer tijdens weekends doorgebracht met vrienden in Normandië. Bij zijn overlijden zal Léger salueren "de meest gevoelige en begripvolle historicus van ons picturale tijdperk". 

Uitzonderlijke leningen

Deze opmerkelijke monografische tentoonstelling is ook gebaseerd op de uitzonderlijke bruikleen van talrijke werken van het Centre Pompidou, Nationaal Museum voor Moderne Kunst (La Noce, Mechanische elementen, Kubistische Charlot, Le Cirque Médrano), aangevuld met belangrijke stukken uit grote openbare en particuliere collecties. internationaal (The Baluster, Museum of Modern Art in New York, The Bridge, Carmen Thyssen-Bornemisza Collection in Madrid, The Typographer, Philadelphia Museum of Art). Aan de hand van talrijke archiefdocumenten presenteert het ook de verschillende facetten van de man: auteur van grondteksten over schilderkunst en zijn tijd, groot reiziger, leraar in wiens atelier honderden kunstenaars zullen trainen. Twintig jaar na de retrospectieve die in Parijs werd georganiseerd, viert het Centre Pompidou-Metz onder de verlichte auspiciën van de curator van de tentoonstelling Ariane Coulondre, de buitengewone persoonlijkheid van een grote naam van de avant-garde. Met zijn uitzonderlijke bruiklenen is de tentoonstelling een sleutelmoment in het jubileumjaar van de 40e verjaardag van het Centre Pompidou, waarvan de fundamentele missies perfect aansluiten bij de idealen van Fernand Léger: openheid voor creatie in al zijn vormen, toegankelijk voor zoveel mogelijk mensen. mensen mogelijk. Gepresenteerd in een gebied dat gekenmerkt wordt door industriële geschiedenis, vindt deze thematische tentoonstelling zijn legitieme uitdrukking.

Léger en Le Corbusier in de stralende stad Briey

In dialoog met de retrospectieve Fernand Leger. Schoonheid is overal in het Centre Pompidou-Metz, de tentoonstelling Le Corbusier en Léger. Polychrome visioenen, gepresenteerd in de Cité radieuse de Briey, nodigt u uit om het iconische gebouw van Le Corbusier op 40 minuten van Metz te herontdekken. De tentoonstelling, ontworpen in samenwerking met de vereniging La Première Rue en Val de Briey, profiteert van de genereuze steun van de Le Corbusier Foundation. Het verbindt de gedachte van de architect met die van de schilder en onthult hun lange vriendschap gekenmerkt door een gemeenschappelijke viering van kleur. Nadat Fernand Léger tijdens de Eerste Wereldoorlog de regio aan het front van Verdun had ontdekt, bedacht Fernand Léger in 1940 in het bekken van Briey het decor van een populair luchtvaartcentrum. Dit project om de luchtvaart te democratiseren, onderbroken door de oorlog, vindt een bijzondere weerklank in Le Corbusiers passie voor wat hij "vliegmachines" noemde. Een paar jaar later was het de beurt aan de architect om Lorraine te verkennen, experimenterend met polychromie bij de bouw van de Saint-Dié-fabriek, voordat hij in de jaren 1950 zijn wooneenheid in Briey ontwierp. Fernand Léger, een leerling vanaf 16 jaar in een architectenbureau, had een vroege interesse in dit gebied. Overtuigd van de interdisciplinariteit van de kunsten, pleit hij voor een "drievoudig akkoord" tussen de muur, de architect en de schilder. Door middel van een rijke verzameling archiefdocumenten, tijdschriften, films, foto's, correspondentie, worden veel van hun projecten die architectuur en schilderkunst met elkaar verbinden, soms weinig bekend, hier aan het licht gebracht in een verbazingwekkende en uitzonderlijke omgeving.

In 2017 viert het Centre Pompidou zijn 40e verjaardag in heel Frankrijk.

Vijfenzeventig partnerlocaties, 50 tentoonstellingen, 15 shows, concerten en optredens: tot begin 2018 viert het Centre Pompidou de 40e verjaardag van zijn oprichting in veertig Franse steden. Van Grenoble tot Lille, via Le François in Martinique, Saint-Yrieix-la-Perche, Chambord, Cajarc of Nice, evenementen van één nacht of tentoonstellingen van zes maanden worden aan zoveel mogelijk mensen gepresenteerd. Voorstellen die tentoonstellingen, concerten, theater- en dansvoorstellingen, conferenties combineren en die alle doelgroepen zullen uitnodigen om de originaliteit van het Centre Pompidou te ervaren en te delen.

David Raynal

Om meer te weten : https://www.centrepompidou.fr/

http://www.centrepompidou-metz.fr/