De directeur van de Mystère Picasso (1956), die tot op de dag van vandaag een ongeëvenaard voorbeeld is van het vastleggen, door de cinematografische oculus, van de plastic creatie in de maak. Voor de eerste keer in de geschiedenis van de cinema realiseert een schilder (en welke schilder: niets minder dan de onsterfelijke maker van Guernica) zich onder de ogen van de toeschouwer verschillende schilderijen, een creatie waarvan we vrij zijn om alle complexiteit te ontdekken, en fouten, als een bevoorrechte getuige.

"Clouzot en de beeldende kunst: een eigentijdse suite": deze tentoonstelling van werken afkomstig van beeldend kunstenaars (ontwerpers en schilders, videografen en installateurs) zou het gevolg kunnen zijn van ketterij, en mengt twee soorten uitdrukkingen die de cultuurgeschiedenis heeft meer tegenstellingen dan verenigd: cinema, de kunst bij uitstek van verhalen vertellen en pulserende emotie; de beeldende kunst, verontschuldiging, in hun moderne component, van de vrije vorm zonder verplichte verbinding met de realiteit en indien nodig aangeboden aan een langzame meditatie. Waarom dan deze tentoonstelling?

Henri-Georges Clouzot was niet alleen de kunstliefhebber die we kennen, de filmmaker van de Mystère Picasso toen, met zijn tweede vrouw Inès Bise, een groot kunstverzamelaar (de Clouzot-collectie, rijk aan grote werken van de twintigste eeuw, zal worden nagelaten aan de dood van Inès, in 2011, bij Secours Catholique, alvorens te worden verspreid in Christie's tijdens een gedenkwaardige verkoop). Nogmaals: zijn cinema wordt diepgaand bewerkt met plastic effecten, hij verrijkt graag de bijdrage, op het gebied van vrije vorm, van de kunstenaars van zijn tijd, Picasso al genoemd, maar ook van andere kunstenaars wiens universum komt om zijn bioscoopbeelden en hun constructie te irrigeren. Heeft Hitchcock in The House of Doctor Edwards het ontwerp van een droomscène aan Salvador Dali toevertrouwd? Clouzot, in La Prisonnière, maakt de kinetische schilder Gilbert Moreau, belichaamd op het scherm door Bernard Fresson, een hoofdpersonage en, onder de kunstenaars van geometrische abstractie, de setting voor dit drama waar creatieve ambities niet goed samengaan met liefde passie.

Dertien beeldend kunstenaars, afkomstig uit verschillende achtergronden, hebben deze uitdaging aangegaan: een 'opvolging' geven aan de cinema van Henri-Georges Clouzot met behulp van hun eigen expressieregister. Ze hebben allemaal een hechte band met de maker van L'Enfer (1964; een onafgemaakte film, maar wiens coloristische essays anticiperen op filmen, Romy Schneider transformeren) dichtbij, intiem en altijd diep zijn gebleven. Clouzot wordt voor hen inspirerend, meester van gedachte aan vorm of doel, generator van creatie. Henri-Georges Clouzot en de beeldende kunst: een eigentijdse suite biedt de mogelijkheid om, volgens een andere modulatie dan de cinematografische, die van de beeldende kunst op te roepen, de belangrijkste thema's die Henri-Georges Clouzot dierbaar zijn: fatale liefde, angst , morbide duisternis, verraad, jaloezie, relativiteit, waanzin, paranoïde impuls, voyeurisme, eindelijk mysterie, alomtegenwoordig in de filmmaker en in zijn filmwerk, achtervolgd door deze onheuglijke vragen: hoe bereiken we 'mensheid?', hoe bouw je jezelf ?, waarom is de ander altijd een belemmering voor leven, liefhebben, jezelf zijn?

Als hij een bepaalde plaats in de geschiedenis van de cinema inneemt, heeft Clouzot er ook een in de kunstgeschiedenis, vooral uit L'Enfer en La Prisonnière, twee films waarin de beeldende kunst wordt opgeroepen . Op experimentele basis voor de hel, door formeel onderzoek door Clouzot, waarvan sommige fascinerend zijn, in het bijzonder wat betreft het verlichten van menselijke lichamen. Als historicus in La Prisonnière, waar de actie zich afspeelt in de wereld van kinetische kunst en in die van liefhebbers en verzamelaars van hedendaagse kunst.

Paul Ardennen

Praktische informatie

CLOUZOT en beeldende kunsttentoonstelling, A Contemporary Suite
Van 17 november 2017 tot 12 januari 2018
Topografie van kunst
15, rue de Thorigny - 75003 Parijs

Voor meer informatie: www.topographiedelart.fr